Kripto para kavramı Bitcoin, Altcoin ve Tokenları kapsamaktadır. Dünya genelinde 3.000 üzerinde kripto para çeşidi olmasına rağmen en eski ve bilinen kripto para çeşidi bitcoindir.
Bitcoin başta olmak üzere tüm kripto paralar (ing. cryptocurrency), dünyanın her yerine transfer edilebilen ve her yerde aynı değeri taşıyan, bir banka ya da şirket tarafından kontrol edilemeyen, merkezi bir kontrol noktası olmayan, fiyatının kimse tarafından belirlenmediği serbest piyasaya göre değiştiği ve blockchain teknolojisine dayanan, para karşılığı olan dijital varlıklardır.
Teknolojik gelişmelerin sermaye piyasalarına entegre edilmesiyle birlikte kripto paralar da ticaret hayatında yerini almıştır. Peki kripto paraların sermaye değeri var mıdır? Ticaret Şirketlerine sermaye olarak kripto para getirilir mi?
Kripto paraların değerini alıcı ile satıcı belirlemektedir. Gün geçtikçe sayıları artan kripto para borsaları kripto para alış-verişine sadece aracılık eden yasal aracı işletmelerdir ve aslında bu aracı işletmeler alıcı ile satıcıyı bir araya getiren platform niteliğindedir.
Bitcoin transferi blockchain teknoloji ile yapılmaktadır. Kripto para borsasına kayıtlı her kullanıcının hesabına tanımlı bir cüzdanı bulunmaktadır. Transfer işlemleri bu cüzdan adresine yapılmaktadır. Esasında bitcoin cüzdanı kripto paraların tutulduğu bir yazılımdır.
Dünya genelinde bilinirliği en yüksek olan kripto para çeşiti olan bitcoin'in ödeme aracı olarak her geçen gün kullanımı artmaktadır. Örneğin 2020'nin sonlarına doğru ABD merkezli çevrim içi ödeme sistemi PayPal, kripto para birimlerini ödeme aracı olarak kabul edeceğini açıklamıştır. Bitcoini ödeme aracı olarak kullanan şirketlerin sayısı gün geçtikçe artmaktadır. (Microsoft, Zynga, Time Inc.) Örnekleri arttırmak mümkün olmakla birlikte dünyanın en büyük sivil toplum kuruluşlarından biri olan Greenpeace bile bitcoin ile yapılan bağışları kabul edeceğini açıklamıştır.
Sermaye genel manası ile bir ticaret girişiminin gerçekleştirilmesi ve yürütülmesi için gerekli olan, bu işte kullanılan para ve paraya çevrilebilecek malların tümü olarak adlandırılmıştır.
Peki Ticaret Şirketlerine hangi değerler sermaye olarak konulabilecektir?
TTK’nın 127’nci maddesine göre; para, alacak, kıymetli evrak ve sermaye şirketlerine ait paylar, fikrî mülkiyet hakları, taşınırlar ve her çeşit taşınmaz, taşınır ve taşınmazların faydalanma ve kullanma hakları, kişisel emek, ticari itibar, ticari işletmeler, haklı olarak kullanılan devredilebilir elektronik ortamlar, alanlar, adlar ve işaretler gibi değerler, maden ruhsatnameleri ve bunun gibi ekonomik değeri olan diğer haklar, devrolunabilen ve nakden değerlendirilebilen her türlü değer, sermaye olarak getirilebilir. Ancak, TTK m. 342 hükmü gereğince hizmet edimleri ve kişisel emek, ticari itibar, vadesi gelmemiş alacaklar ve üzerinde sınırlı ayni bir hak, haciz veya tedbir bulunan malvarlığı unsurları anonim şirketlerde sermaye olarak kabul edilememektedir.
Peki Bitcoin?
TTK m. 127/f. 1’de ticaret şirketlerine sermaye olarak getirilebilecek değerler örnekleyici bir biçimde sayılmıştır. Kural olarak, kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, ekonomik değeri bulunan ve başkasına devredilebilir olan her şeyin ticaret şirketlerine ayni sermaye olarak getirilebileceği kabul edilmiştir.
Tüm dünyada en bilinen kripto para olan Bitcoin her geçen gün daha fazla ödeme/ değişim aracı olarak kullanılmaktadır. Yukarıda da örneklerle belirttiğimiz gibi bitcoini ödeme aracı olarak kullanan şirketlerin sayısı hızla artmakla birlikte bitcoinle bağış da yapılabilmektedir. Ödeme aracı olarak kullanılan bitcoin para karşılığı olması sebebiyle ayni sermaye olarak kullanılabileceği düşünülmektedir. Ancak bitcoin özelinde tüm kripto paraların değerleri anlık dalgalanmalar yaşadığından sermaye olarak koyulmasından önce kripto paranın değerinin ve sahipliğinin mahkeme kanalıyla tespit ettirilmesi gerekmektedir.
Kripto paraların sermaye olarak konulması akabinde değer kaybetmesi durumunda ise bu husus artık şirketin kurulmasını değil şirketin sermayesini kaybetmesi hususunu ilgilendirecektir.
Sonuç olarak, kripto paraların, şirketlerin kuruluşunda sermaye olarak getirilmesinde herhangi bir engel olmadığı, mevzuatımızın bu duruma uygun olduğu değerlendirilmektedir.
